(Av Lisa Nes og Peter Aadland i Klagenemndssekretariatet).
Klagenemnda har i fire nyleg avgjorde saker behandla spørsmål om korleis den aktuelle anskaffinga skal klassifiserast.
Om ei anskaffing er ein vare-/tenestekontrakt eller ein byggje- og anleggskontrakt, har avgjerande betydning for kva terskelverdi som gjeld. Dette er igjen avgjerande for om oppdragsgivar har plikt til å kunngjere anskaffinga – og om ho i så fall skal kunngjerast etter del II eller del III i forskrifta.
Av dei fire avgjerdene som KOFA no har avsagt, og av tidlegare praksis frå både EU-domstolen og klagenemnda, går det fram at det er hovudelementet i kontrakten som er avgjerande.
Oppdragsgivar sjølv hadde – i alle dei fire nemnde sakene – klassifisert kontrakten som ein byggje- og anleggskontrakt. Men i tre av sakene kom nemnda fram til at kontrakten i realiteten var ein vare- eller tenestekontrakt.
I den første saka, 2019/668, skulle leverandørane byggje eit amfi og i tillegg levere og montere kinostolar. Det var klart at anskaffinga omfatta både byggje- og anleggsarbeid og varekjøp. Hos leverandørane var det òg forskjell på kva for eit av desse to elementa – levering av stolar eller bygging av amfi – som var prisa høgast. Klagenemnda fann ikkje grunnlag for å setje til sides den innklaga si vurdering av at bygginga av amfiet utgjorde hovudelementet i kontrakten. Kontrakten var dermed korrekt klassifisert som ein byggjeog anleggskontrakt.
Sak 2019/682 gjaldt kunngjering av ein rammeavtale om kjøp og transport av grusmassar og om mottak av returmassar. Grusmassane skulle nyttast i framtidige byggje- og anleggsprosjekt som den innklaga skulle utføre i eigen regi. Transport og mottak av returmassar skulle også utførast i samband med dette. Klagenemnda fann at aktivitetane leverandøren ifølgje kontrakten skulle utføre, ikkje kunne klassifiserast som byggje- og anleggsarbeid, jf. anskaffingsforskrifta § 4-1 bokstav e. Kontrakten var ei blanda anskaffing, der varekjøpet utgjorde hovudelementet. At kjøp og transport av massar skulle skje i samband med byggje- og anleggsprosjekt, endra ikkje på dette:
«En så vid forståelse av hva som utgjør en bygge- og anleggskontrakt som innklagede her gir uttrykk for, vil føre til en innskrenking av direktivets virkeområde og representere en omgåelse av regelverket, jf. også EFTA-domstolens uttalelse i E-7/19 Tak, avsnitt 54».
Sak 2020/672 gjaldt anskaffing av eit nytt driftskontrollsystem for vatn og avløp. Det avgjerande for klagenemnda i denne saka var at kjøp av varer såg ut til å vere hovudføremålet med anskaffinga. Varene skulle installerast og monterast, men sett i lys av forsyningsforskrifta § 4-1 bokstav b, som opnar for at ein varekontrakt kan inkludere monterings- og installasjonsarbeid, endra ikkje dette nemnda sitt syn på at kontrakten i realiteten var ein varekontrakt. Synspunktet blei ytterlegare underbygt ved at evalueringa av kvaliteten på tilboda utelukkande var basert på kvaliteten på den tilbodne løysinga.
Sak 2019/741 gjaldt kjøp av ein brukt brakkerigg tilpassa skulebruk. For spørsmålet om klassifisering av kontrakten var det avgjerande for klagenemnda at leverandøren ikkje skulle yte noka form for arbeid i samband med oppfyllinga av kontrakten. Den innklaga hadde inngått ein rein kjøpskontrakt. Kontrakten var derfor ein varekontrakt, jf. forskrifta § 4-1 bokstav b, og var feilaktig klassifisert som ein byggje- og anleggskontrakt.
Som dei ovannemnde sakene illustrerer, er klassifiseringa av kontrakten basert på ei helt konkret vurdering, mellom anna av kva kontraktsforpliktingar leverandøren tek på seg. I tilfelle der det er snakk om ei blanda anskaffing, er det hovudelementet i kontrakten som er avgjerande.